Với cuộc sống ngày càng nâng cao, công nghệ phất triển kéo theo đó là các phương tiện giao thông di chuyển cũng ngày càng được cải tiến và đa dạng hơn. Xe đạp hiện nay không còn đơn giãn là chiếc xe đạp truyền thống mà được nâng cấp nhiều mẫu mã, kiểu dáng, thiết kế phục vụ cho từng mục đích và đối tượng khác nhau.
Hiện nay trên thế giới có nhiều cách phân loại xe đạp nói chung, phổ biến nhất là:
Nội Dung Bài Viết
Có các loại xe đạp gì?
Phân biệt theo chức năng sử dụng, xe đạp bao gồm: Xe đạp đua Road bike, xe đạp địa hình Mountain bike, xe đạp thực dụng Touring bike, xe đạp đô thị Hybrid bike (gồm các nhánh nhỏ: Trekking bike, Commuter bike, City bike, Comfort bike, Cruiser bike), BMX bike, Cyclo-cross bike (kết cấu như Road bike chỉ khác là sử dụng thắng treo), Flat-bar road bike (có hầu hết các lợi thế của một chiếc road bike nhưng có tay lái thẳng), Time trial bike (trọng lượng nhẹ, hình dáng nhỏ và không có yên, dùng để trình diễn những pha mạo hiểm), Triathlon bike (có cốt yên thẳng, tay lái đặc biệt, thường được dùng trong cuộc thi 3 môn phối hợp Triathlon), xe đạp tiện ích Utility bike (gồm các kiểu: Roadster bicycles, Dutch bicycles, European city bicycles), xe đạp vận chuyển Freight bike (gồm các kiểu: Porteur bicycles, Butcher’s Bikes, Longtail bicycles, Messenger bikes), xe đạp nghệ thuật Artistic Bike…
Phân biệt theo cấu trúc khung xe: khung thẳng (upright) hay khung gấp (Folding bike)…
Phân loại theo chất liệu làm khung: hợp kim thép, hợp kim nhôm, titanium, sợi carbon…
Ngoài ra còn có các cách phân loại ít phổ biến hơn như: số người ngồi trên xe (một, hai hay nhiều hơn), vị trí yên xe, số bánh xe, cách vận hành xe (sức người hay có sự hỗ trợ của động cơ)…
Trong đó, xe đạp thể thao là dòng xe đạp phổ biến ở nước ta và sử dụng rộng rãi cho nhiều đối tượng. Trong đó xe đạp thể thao cũng được phân làm các loại xe sau:
Các mẫu xe đạp thể thao phổ biến
1. Road bike (xe đua)
Đây là dòng xe có trọng lượng khá nhẹ, được thiết kế để di chuyển trên đường trải nhựa bằng phẳng. Ghi đông thường uốn cong thành 2 bậc. Phuộc trước bằng carbon tổng hợp, không có giảm sóc trước hoặc sau. Có lốp và vỏ mỏng, ít gai so với các dòng xe khác để giảm trọng lượng tới mức tối thiểu và giảm tiếp xúc với mặt đường, khung xe được thiết kế tạo tư thế khí động học khi ngồi để giảm ma sát, đạt tốc độ cao. Hình ảnh của Road bike thường gắn liền với các giải đua xe đạp trong và ngoài nước như Cúp truyền hình hay Tour de France.
– Ưu điểm: có lợi thế về tốc độ khi chạy trên địa hình bằng phẳng.
– Nhược điểm: xe đạp cuộc (Road Bike) bám đường rất kém, vì vậy khi đi dưới trời mưa rất dễ trơn trượt lại không có bộ phận chắn bùn. Lốp và vỏ xe khá mỏng nên dễ bị rách hoặc xì khi gặp chướng ngại vật. Bộ khung của Road bike được thiết kế thanh mảnh nên kém hiệu quả đi trên những đoạn đường xấu, gập ghềnh. Ngoài ra, giá xe đạp thể thao dòng này cũng khá đắt.
– Giá bán xe đạp thể thao này phụ thuộc nhiều vào trọng lượng của xe, trọng lượng càng nhẹ thì giá tiền càng đắt. Bạn có thể cân nhắc mua xe đạp thể thao Road bike của những thương hiệu uy tín như: JETT MATCH 1.0 BLK giá khoảng 9 triệu, TrinX R800 giá 9.1 triệu, Bianchi Road 2013 giá 24.8 triệu, Giant 2012 TCR 6600 có giá 28 triệu, Cannondale CAAD SUPERSIX EVO 6 BBQ14 nhập khẩu giá 44 triệu, Giant Defy Advanced 1 có giá 61 triệu, Vicnie VCT970 nhập khẩu nguyên chiếc có giá bán chính hãng là 93 triệu đồng.
2. Mountain Bike (xe đạp địa hình hay xe đạp leo núi)
Dòng xe này trọng lượng nặng, bánh xe to có đường kính khoảng 650 – 700c, nhiều gai, thích hợp để đi trên địa hình gồ ghề như đường dốc, đổ đèo hay đường rừng… Khung to, có phuộc trước và sau, một số loại có lắp giảm shock ở phần giữa xe, ghi đông thiết kế thẳng. Dù tốc độ và sự linh hoạt trên phố không bằng Road bike nhưng dòng xe đạp leo núi này (MTB – Moutain Bike) chạy được trên mọi địa hình và giá cả cũng mềm hơn, thiết kế lại khỏe khoắn, mạnh mẽ nên được sử dụng khá phổ biến.
– Ưu điểm: độ ma sát với mặt đường lớn nên chạy tốt trên các địa hình gồ ghề và dốc. Lốp xe dày nên hạn chế được việc xịt lốp giữa đường. Ghi đông thẳng nên người điều khiển có thể ngồi thẳng lưng, giảm mỏi hơn tư thế cong người của chiếc xe đạp cuộc Road Bike.
– Nhược điểm: do trọng lượng dòng xe đạp leo núi này tương đối nặng, bánh to nên khi chạy trên đường bằng sẽ có tốc độ chậm và gây tốn sức cho người sử dụng. Người dùng thường phải lắp thêm viền chắn bùn (mud fenders) cho bánh trước và sau.
– Phân loại: Dòng xe đạp thể thao MTB còn được chia làm nhiều loại nhỏ, thích hợp với từng đối tượng cũng như loại địa hình chuyên biệt, về cấu tạo có hai loại chính: Full-suspension (có đầy đủ giảm xóc trước và sau, di chuyển mượt mà nhưng khá nặng) và Hard-tail (chỉ trang bị duy nhất một giảm sóc ở phần đầu của xe, không phù hợp vượt qua địa hình có độ gồ ghề cao). Các kiểu MTB thường thấy: Cross-Country bike hay XC bike (còn gọi là băng đồng), Trail, All-Mountain – Enduro bike, Free-ride bike, Downhill bike (đổ đèo).
– Các dòng xe đạp leo núi tiêu biểu: TRINX M188 giá 4.1 triệu, Jett Atom Pro 2014 WHT giá 8.5 triệu, Giant 2015 ATX 835 giá 9.8 triệu, GT Aggressor 1.0 HYDR14 WHT giá 11.5 triệu, Cannondale Trail SL1 BLK giá 35 triệu đồng, Giant XTC Advanced 27.5 giá 72 triệu, Xtasy 3H-CHEETAH 2013 giá 81 triệu.
3. Touring bike (xe đạp thực dụng)
Một chiếc touring bike được thiết kế để có thể mang vác hành lý cho những chuyến du lịch xa nên trọng lượng xe không quá nặng, thường có khung sườn dài và vững chắc hơn so với Road bike, được làm từ vật liệu chắc và êm để tăng khả năng chịu tải. Vành xe rắn chắc, lốp xe vừa hoặc nhỏ, ít gai; tuy có cấu tạo giản đơn nhưng hệ thống phanh thắng, tăng giảm líp, ghi đông đều có chất lượng cao. Loại xe này có thể dùng để tập thể dục, đi làm hoặc đi phượt đường trường.
– Ưu điểm: khoảng cách tâm của 2 bánh trước/sau lớn giúp cho thế ngồi thoải mái và khoảng cách từ pedal đến túi đồ ở baga sau không bị vướng chân khi đạp; có cấu tạo giúp người đi không tốn sức, thiết kế nhiều vị trí để lắp thêm phụ kiện.
– Nhược điểm: kiểu dáng cổ điển, không bắt mắt.
– Tiêu biểu: Touring GIOS Pure ITALY đã qua sử dụng có giá trên tham khảo trên các trang rao vặt là 8.5 triệu, Giant Escape 2013 giá 10.8 triệu, xe lắp ráp trong nước WindSpeed Touring Classic Long Rider giá 11.3 triệu, Cannondale Quick CX 5 giá 11.8 triệu, Bianchi Camaleonte Sport giá 12.5 triệu, Touring Trek 7.4 FX USA 2013 giá 12.5 triệu.
4. Hybrid Bike – Xe đạp thành phố
Là sự kết hợp giữa Road và MTB, xe đạp thành phố (Hybrid bike) có thiết kế đa năng nên sử dụng được ở cả nội và ngoại thành. Với khung thanh mảnh, lốp êm, được trang bị giảm xóc trước, Hybrid bike là lựa chọn tốt để đi trong thành phố với tốc độ cao và thoải mái. Do sở hữu ưu điểm của cả hai loại xe trên nên chiếc Hybrid sẽ đi nhanh hơn MTB trên những cung đường ngắn và bằng phẳng, lại có thể dễ dàng vượt qua những đoạn đường xấu.
– Ưu điểm: nhẹ, dễ dàng xử lý, có thể vượt qua các chặng đường gồ ghề song vẫn đạt được tốc độ cần thiết. Góc cổ hẹp, tuy tăng tốc kém hơn Road Bike nhưng lại dễ điều khiển và rẽ ngoặt. Tay lái thẳng giúp tạo thế ngồi thẳng hơn và có viền chắn bùn.
– Khuyết điểm: mặc dù có thiết kế tương đối tối ưu, song xe đạp thành phố (Hybrid bike) không phải là lựa chọn thích hợp để leo núi hoặc chinh phục các địa hình khó khăn.
– Tiêu biểu: Jett Strada Comp 2014 trên thị trường mua bán có giá 4.2 triệu, Totem CT-01 2013 giá 5.6 triệu, Giant Indeed 1800 có giá 6 triệu, Giant Hunter 3.0 có giá 7.4 triệu, Trinx R810D giá 7.6 triệu, Trek Steel District có giá 18.9 triệu.
5. Fixed gear bike (hay còn gọi là Fixie)
Fixed gear là loại xe đạp có cấu tạo tối giản các chi tiết, hoàn toàn không có phanh, đề, chắn bùn, gabaga hay chân chống. Điểm độc đáo của Fixed Gear là có thể sử dụng các loại ghi đông khác nhau tuỳ theo đặc điểm hay phong cách lái. Xe chuyển động nhờ dây xích nối giữa líp và đùi đĩa. Do đặc trưng của líp là bánh răng chết nên người chơi có thể phanh xe dựa trên nguyên tắc đạp ngược xe để đi lùi hoặc không đạp để xe dừng lại mà không chạy tiếp theo quán tính như xe thường. Vì thế Fixed gear còn được gọi là xe đạp không phanh. Là một chiếc xe cá tính, màu sắc bắt mắt và thời trang, Fixed gear hiện đang trở thành trào lưu của những bạn trẻ thích khám phá.
Phổ biến nhất trên thị trường là các mẫu xe nhập khẩu từ Trung Quốc, Đài Loan có giá dưới 3 triệu, ngoài ra, còn các thương hiệu uy tín như: Topbike Fix Lazang sản xuất tại Việt Nam giá trên thị trường mua bán TPHCM là 5.8 triệu, X-Tasy 3H-FIX-725H 1SP có giá 11 triệu, Giant Omnium Fixed Gear Bike 2012 nhập khẩu giá từ 1600 USD.
6. BMX bike
Cũng có các bộ phận giống xe đạp thông thường nhưng kích thước khá nhỏ gọn. Đầu xe và phanh được thiết kế đặc biệt cho các màn nhào lộn, thực hiện những pha biểu diễn mạo hiểm. Loại xe này thường dành cho các bạn trẻ ưa thể thao cảm giác mạnh. Tiêu biểu là: Jett Brooklyn 2014 giá 3.2 triệu, LA BMX JP2005 nhập từ Thái Lan giá 3.4 triệu, Jett Bronx 2014 có giá 5 triệu.
7. Folding bike – Xe đạp gấp
Được thiết kế theo cơ chế thông minh và đơn giản, xe đạp gấp có tính năng sử dụng linh hoạt, gọn nhẹ, có thể xếp lại để tiết kiệm không gian. Phổ biến là các thương hiệu: TRINX KS2001 giá 2.5 triệu, Giant Airy 4.0 giá 3.1 triệu, Topbike Liberty giá 5.8 triệu, X-Tasy 3H-L9090 V1 giá 9.7 triệu, Tern Link D8 BLK giá 12 triệu.
Cách chọn mua xe đạp thể thao phù hợp và tốt nhất:
Khi ra quyết định để chọn mua xe đạp thể thao, bạn phải đảm dảo rằng bạn đã thật sự yêu thích và sẽ gắn bó lâu dài với lựa chọn của bạn. Đừng nên mua xe chỉ vì trào lưu, bởi vì chọn mua xe đạp thể thao không hề đơn giản như các loại xe thông thường mà phải xem xét đến nhiều yếu tố.
Mục đích sử dụng xe:
Vấn đề quan trọng nhất khi bạn chọn mua xe đạp thể thao là mục đích sử dụng của bạn là gì và quãng đường đi ra sao để cân nhắc chọn mẫu xe thích hợp. Nếu bạn đam mê tốc độ và chỉ di chuyển chủ yếu trên đường bằng thì Road bike là chiếc xe phù hợp nhất. Trong khi đó, MTB tuy có tốc độ chậm khi đi trên phố nhưng bù lại, nó có kiểu dáng khỏe khoắn và có thể chạy tốt trong mọi điều kiện đường xá. Còn nếu muốn tận dụng ưu điểm của 2 dòng xe trên thì Hybrid bike sẽ là lựa chọn tối ưu. Ngoài ra, bạn có thể nghĩ đến một chiếc Touring bike cho những dự định du lịch của mình.
Đối tượng sử dụng
Người sử dụng là nam hay nữ, trẻ em hay người lớn mà sẽ có những tiêu chuẩn lựa chọn xe riêng biệt. Mặc dù hiện nay, phụ nữ đi xe đạp thể thao của phái mạnh cũng không vấn đề gì nhưng do sự khác biệt về hình dáng cơ thể nên xe của phái yếu thường được thiết kế khung nhẹ hơn, tay lái, phanh, yên xe có cấu tạo đặc biệt để dễ điều chỉnh và kiểm soát hơn. Tương tự, bạn cũng cần lưu ý kích cỡ khung xe và đường kính của bánh khi chọn mua xe đạp thể thao dành cho trẻ em.
Chi phí
Tùy vào việc bạn lựa chọn xe nguyên chiếc hay xe lắp ráp, xe mới chính hãng hay mua xe cũ mà giá tiền cũng rất đa dạng. Ưu điểm của những mẫu xe mới, nhập nguyên chiếc là có thương hiệu, sẽ được giá khi bán lại; trong khi xe ráp thì thường được “dân sành xe” ưa dùng vì có thể lựa chọn phụ tùng theo sở thích cá nhân. Còn nếu bạn không rành về phụ tùng xe và chi phí có hạn thì mua xe đạp cũ cũng là một lựa chọn tốt. Ưu điểm của xe bãi là có thể mua được thương hiệu xe danh tiếng với giá khá mềm, nhưng thường phải thay thế một số phụ tùng bị hư hỏng hoặc đã lỗi thời.
Xe đạp thể thao có giá dao động từ vài triệu cho tới vài nghìn USD, tuỳ vào độ bền, tính năng sử dụng và thương hiệu. Hầu hết những người mới bắt đầu thường có xu hướng chọn xe giá bình dân nhưng vẫn đáp ứng được nhu cầu sử dụng của bản thân.
Chọn kích cỡ xe
Bạn không nên mua xe đạp thể thao quá lớn hoặc quá nhỏ so với vóc người của mình, nó không những gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn trong khi vận hành. Bạn cần một chiếc xe có thể khiến mình cảm thấy thoải mái khi sử dụng trong thời gian dài. Chọn xe đạp đúng kích thước là điều vô cùng quan trọng, phải đảm bảo rằng khung xe, yên và tay lái hoàn toàn phù hợp với tầm vóc cơ thể.
Lời Kết
Dòng xe đạp thể thao hiện nay không chỉ là phương tiện di chuyển tiện dụng mà còn là công cụ hỗ trợ để rèn luyện sức khỏe. Bạn sẽ bắt gặp đâu đó hình ảnh một nhóm bạn trẻ đạp xe du ngoạn, những hội nhóm, cộng đồng đam mê xe đạp được thành lập để giao lưu kết bạn, từ đó gắn kết hơn nhờ trào lưu lành mạnh này. Tuy nhiên, các loại xe đạp thể thao được thiết kế để di chuyển trên những địa hình khác nhau, vì thế bạn cần tìm hiểu thật kỹ các thông tin trước khi chọn mua một chiếc xe đạp thể thao tốt và phù hợp.